Block tủ đông đóng vai trò quan trọng trong việc làm lạnh, giúp bảo quản thực phẩm hiệu quả. Tuy nhiên, sau thời gian dài sử dụng, block có thể gặp sự cố làm giảm hiệu suất hoặc ngừng hoạt động hoàn toàn. Thay vì tốn chi phí gọi thợ sửa chữa, bạn hoàn toàn có thể tự mình thực hiện nếu nắm rõ cách làm. Bài viết dưới đây, Kanawa sẽ hướng dẫn bạn cách thay block tủ đông tại nhà đơn giản mà không cần gọi thợ.
1. Block tủ đông là gì? Vai trò của block trong tủ đông
Block tủ đông là bộ phận quan trọng chịu trách nhiệm chính trong việc nén và luân chuyển môi chất lạnh, giúp duy trì nhiệt độ thấp bên trong tủ. Block thường được đặt ở phía sau hoặc bên dưới của tủ, hoạt động như “trái tim” của hệ thống làm lạnh. Nhờ có block mà tủ đông đảm bảo thực phẩm luôn được bảo quản trong điều kiện tốt nhất.
Không chỉ đơn thuần tạo ra hơi lạnh, block trong tủ đông còn có vai trò sau:
- Hút và tuần hoàn môi chất lạnh: Block đảm nhiệm chức năng hút môi chất lạnh từ dàn bay hơi sau khi đã hấp thụ nhiệt từ thực phẩm. Quá trình này giúp duy trì áp suất thấp trong dàn bay hơi, tạo điều kiện để môi chất tiếp tục bay hơi ở nhiệt độ thấp.
- Nén và đẩy môi chất lạnh: Sau khi hút, block sẽ nén môi chất lạnh lên áp suất cao và nhiệt độ cao hơn. Điều này giúp môi chất lạnh chuyển từ trạng thái khí sang trạng thái lỏng và được đẩy vào dàn nóng.
Đảm bảo hiệu suất làm lạnh: Block hoạt động mạnh mẽ và ổn định sẽ giúp tủ đông đạt hiệu suất làm lạnh tối ưu, tiết kiệm điện năng và kéo dài tuổi thọ cho tủ đông.
2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của block tủ đông là gì?
2.1. Cấu tạo
Block tủ đông là một bộ phận phức tạp với nhiều chi tiết, đảm bảo cho quá trình làm lạnh diễn ra hiệu quả. Các cấu phần chính bao gồm:
- Piston: Piston chuyển động lên xuống bên trong xi lanh để tạo ra áp suất, giúp nén và hút môi chất lạnh. Đây là bộ phận cốt lõi tạo ra sự lưu thông của môi chất lạnh trong hệ thống.
- Xi lanh: Nơi piston di chuyển để thực hiện quá trình hút và nén. Xi lanh được làm từ kim loại bền bỉ, chịu được áp suất cao trong suốt quá trình vận hành.
- Van hút và van nén: Đóng vai trò điều tiết dòng chảy của môi chất lạnh. Van hút mở khi piston di chuyển xuống, cho phép môi chất lạnh đi vào xi lanh. Ngược lại, van nén mở khi piston di chuyển lên, đẩy môi chất lạnh ra dàn nóng.
- Các bộ phận phụ trợ khác: Các bộ phận khác như trục khuỷu, tay biên, clape đẩy, clape hút, và hệ thống tiêu âm đều hỗ trợ block vận hành êm ái, hiệu quả …
2.2. Nguyên lý vận hành
Block tủ đông hoạt động theo chu trình hút và nén tuần hoàn, đảm bảo duy trì nhiệt độ lạnh ổn định bên trong tủ đông. Cụ thể:
- Giai đoạn hút: Khi piston di chuyển xuống, van hút mở và van nén đóng. Áp suất trong xi lanh giảm, tạo ra lực hút mạnh mẽ, kéo môi chất lạnh từ dàn lạnh vào xi lanh.
- Giai đoạn nén: Khi piston di chuyển lên, van hút đóng lại và van nén mở ra. Áp suất trong xi lanh tăng lên, nén môi chất lạnh và đẩy nó ra dàn nóng.
Sau khi được nén, môi chất lạnh có nhiệt độ và áp suất cao. Khi đi qua dàn nóng, nó sẽ tỏa nhiệt ra bên ngoài, nhiệt độ của môi chất giảm xuống. Tiếp đó, môi chất lạnh sẽ đi qua van tiết lưu để giảm áp suất và nhiệt độ trước khi tiến vào dàn lạnh.
Tại dàn lạnh, môi chất lạnh hấp thụ nhiệt từ thực phẩm bên trong tủ đông, làm giảm nhiệt độ của chúng. Sau đó, môi chất lạnh quay trở lại block để tiếp tục chu trình hút và nén. Chu trình này diễn ra liên tục, giúp block tủ đông duy trì nhiệt độ thấp ổn định.
3. Khi nào cần thay thế block làm lạnh tủ đông?
Những dấu hiệu cho thấy bạn có thể cân nhắc việc thay thế block làm lạnh tủ đông như:
- Tủ đông không lạnh hoặc lạnh kém: Nếu bạn nhận thấy tủ đông không thể đạt được nhiệt độ cài đặt, thực phẩm bên trong không đông đá như mong đợi, thì có thể block đã bị yếu hoặc hỏng. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy quá trình hút và nén môi chất lạnh không còn hiệu quả.
- Block chạy liên tục, không ngắt: Khi block không thể duy trì nhiệt độ lạnh, nó sẽ phải hoạt động liên tục để bù đắp. Điều này không chỉ làm tăng hóa đơn tiền điện mà còn khiến block quá tải, dễ hỏng hóc hơn.
- Tiếng ồn lớn bất thường: Khi vận hành, block chỉ phát ra tiếng ồn nhẹ. Nếu bạn nghe thấy âm thanh lạ hoặc rung lắc mạnh, thì đó có thể do bộ phận bên trong block đã bị mài mòn hoặc hỏng hóc.
- Rò rỉ nước ở dàn nóng hoặc dàn lạnh: Nếu phát hiện nước chảy hoặc đọng lại xung quanh dàn nóng hoặc dàn lạnh, rất có thể block đã gặp vấn đề trong quá trình luân chuyển môi chất lạnh. Khi đó, thay thế block là giải pháp cần được thực hiện ngay để đảm bảo hiệu quả vận hành của tủ.
4. Hướng dẫn cách thay block tủ đông đơn giản tại nhà
Việc thay block tủ đông tưởng chừng phức tạp, nhưng nếu bạn nắm rõ quy trình và thực hiện đúng cách, bạn hoàn toàn có thể tự làm tại nhà. Trước khi bắt đầu, hãy chuẩn bị đầy đủ dụng cụ như: tua vít, dao cắt ống, bơm hút chân không, máy hàn và gas lạnh phù hợp với loại tủ đông của bạn.
Quy trình tháo block cũ
- Bước 1 – Ngắt nguồn điện và tháo hộp đấu dây: Trước tiên, rút phích cắm tủ đông ra khỏi ổ điện để đảm bảo an toàn. Sử dụng tua vít tháo hộp đấu dây của block và cẩn thận gỡ các đầu dây kết nối.
- Bước 2 – Vệ sinh khu vực xung quanh: Làm sạch bụi bẩn xung quanh block để tránh các tạp chất rơi vào hệ thống khi tháo lắp.
- Bước 3 – Xả gas và cắt ống: Xả hết gas còn tồn đọng trong block bằng cách mở van xả. Sau đó, dùng dao cắt ống và lưu ý chừa lại đoạn ống đủ dài để nối block mới.
- Bước 4 – Tháo block cũ: Tháo các bu lông định vị tại ba chân của block cũ. Nhẹ nhàng nhấc block ra khỏi vị trí và kiểm tra dầu bên trong để phát hiện các dấu hiệu hư hỏng như cháy dây quấn động cơ hoặc có axit trong dầu.
- Bước 5 – Xử lý hệ thống trước khi lắp block mới: Nếu phát hiện dầu máy nén có axit, bạn cần khử sạch axit bằng cách nén khí và thổi sạch hệ thống. Sau đó, lắp bộ lọc ở đầu hút và tiến hành hút chân không để đảm bảo hệ thống không còn khí lạ.
Quy trình lắp block mới
- Bước 1 – Đặt block mới vào vị trí: Đặt block mới vào đúng vị trí trên tủ đông và cố định chắc chắn bằng các bu lông định vị. Đảm bảo block không bị rung lắc khi vận hành.
- Bước 2 – Hàn nối ống: Dùng máy hàn để nối đầu hút và đầu đẩy của block mới vào dàn nóng và dàn lạnh. Hãy thực hiện thật cẩn thận để đảm bảo mối hàn kín, tránh rò rỉ gas.
- Bước 3 – Hút chân không: Sử dụng máy hút chân không để loại bỏ hoàn toàn không khí trong hệ thống, ngăn chặn tình trạng lẫn khí gây ảnh hưởng đến hiệu suất làm lạnh.
- Bước 4 – Nạp gas và kiểm tra: Nạp gas lạnh vào hệ thống bằng cách theo dõi trên đồng hồ đo áp suất. Lưu ý không nạp quá nhiều hoặc quá ít, đảm bảo đúng mức quy định của nhà sản xuất. Cuối cùng, cắm điện và kiểm tra xem tủ đông đã hoạt động ổn định chưa.
Cách thay block tủ đông không khó, nhưng nếu biết thực hiện đúng cách, bạn có thể giúp tủ đông vận hành trơn tru, duy trì hiệu suất làm lạnh tối ưu. Tuy nhiên, nếu không có đủ dụng cụ hoặc kinh nghiệm, tốt nhất bạn nên nhờ đến kỹ thuật viên chuyên nghiệp để tránh sai sót. Đặc biệt, hãy luôn kiểm tra định kỳ và bảo dưỡng đúng cách để tủ hoạt động hiệu quả trong thời gian dài!
