Bạn có bao giờ tự hỏi làm thế nào mà tủ mát lại có thể duy trì nhiệt độ thấp ổn định? Bí mật nằm ở block nén tủ mát – một bộ phận trung tâm, quyết định hiệu suất làm lạnh của toàn bộ hệ thống. Hãy cùng Điện lạnh công nghiệp Kanawa giải mã cấu tạo và nguyên lý hoạt động của “động cơ” quan trọng này.
1. Block nén tủ mát là gì? Vai trò trong tủ mát
Block nén tủ mát chính là trái tim của hệ thống làm lạnh trong tủ mát. Đây là một thiết bị cơ học có vai trò quan trọng nhất trong việc tạo ra không khí lạnh. Nhiệm vụ chính của block nén là hút môi chất lạnh ở dạng hơi áp suất thấp từ dàn lạnh sau đó nén lại để tăng áp suất và nhiệt độ của hơi gas. Quá trình nén này là bước đầu tiên và thiết yếu để môi chất lạnh có thể tỏa nhiệt ra bên ngoài và chuyển sang trạng thái lỏng, sẵn sàng cho chu trình làm lạnh tiếp theo.
Vai trò của block nén trong tủ mát là không thể thay thế. Thiết bị không chỉ đơn thuần là “bơm” môi chất lạnh đi khắp hệ thống mà còn điều khiển toàn bộ quá trình trao đổi nhiệt. Nhờ có block nén, môi chất lạnh được tuần hoàn liên tục, hấp thụ nhiệt từ bên trong tủ và giải phóng nhiệt ra môi trường. Điều này giúp tủ duy trì được nhiệt độ thấp ổn định, đảm bảo thực phẩm được bảo quản tươi ngon, tránh hư hỏng.
2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của block nén tủ mát
Về cấu tạo, một block nén thông thường bao gồm động cơ điện (motor) và cơ cấu nén được đặt trong một vỏ kim loại kín. Bên trong vỏ này còn có dầu bôi trơn để giảm ma sát và tản nhiệt cho các bộ phận chuyển động. Các đường ống hút và đẩy môi chất lạnh cũng được tích hợp sẵn.
Nguyên lý hoạt động của block nén khá đơn giản nhưng hiệu quả. Khi tủ mát khởi động, động cơ điện sẽ truyền động cho cơ cấu nén. Cơ cấu này có nhiệm vụ hút môi chất lạnh ở dạng khí có áp suất thấp và nhiệt độ thấp từ dàn lạnh về. Sau đó nén khí này lại, làm cho cả áp suất và nhiệt độ của môi chất lạnh tăng lên đáng kể, biến nó thành khí nóng có áp suất cao.
Khí nóng sau đó sẽ được đẩy ra dàn nóng để bắt đầu quá trình ngưng tụ. Quá trình này diễn ra liên tục, tạo ra sự chênh lệch áp suất cần thiết để môi chất lạnh tuần hoàn trong toàn bộ hệ thống, từ đó tạo ra hơi lạnh bên trong tủ.
3. Khi nào cần thay thế block nén tủ mát?
Dưới đây là các dấu hiệu cho thấy block nén tủ mát của bạn có thể cần được thay thế:
- Tủ mát không làm lạnh hoặc làm lạnh kém: Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất. Nếu tủ của bạn không còn giữ được nhiệt độ mong muốn mặc dù đã điều chỉnh đúng, block nén có thể đã yếu hoặc hỏng.
- Block nén phát ra tiếng ồn bất thường: Tiếng kêu lạch cạch cho thấy có thể có vấn đề về cơ học bên trong block nén.
- Block nén hoạt động liên tục không ngừng: Một block nén khỏe mạnh sẽ chạy một thời gian, sau đó ngắt để duy trì nhiệt độ. Nếu nó chạy liên tục mà không nghỉ, có thể nó đang cố gắng bù đắp cho hiệu suất giảm sút.
- Dòng điện tiêu thụ tăng đột ngột: Nếu hóa đơn tiền điện nhà bạn tăng cao bất thường mà không rõ nguyên nhân, block nén cũ hoặc hỏng có thể là thủ phạm do phải làm việc quá sức.
- Block nén quá nóng khi chạm vào: Mặc dù block nén thường ấm khi hoạt động nhưng nếu nó nóng bỏng bất thường, đó có thể là dấu hiệu của sự quá tải hoặc hỏng hóc bên trong.
4. Cách thay block tủ mát nhanh, đơn giản
Việc thay block tủ mát đòi hỏi sự cẩn trọng và kiến thức về điện lạnh. Dưới đây là các bước cơ bản để thực hiện công việc này một cách nhanh chóng và đơn giản:
- Bước 1: Ngắt nguồn điện và thu hồi gas lạnh
Đảm bảo rút phích cắm tủ mát ra khỏi ổ điện để đảm bảo an toàn. Sau đó, sử dụng thiết bị chuyên dụng để thu hồi toàn bộ gas lạnh còn lại trong hệ thống, tránh phát tán ra môi trường.
- Bước 2: Tháo block cũ
Ngắt các mối nối điện và tháo các ống dẫn gas nối vào block cũ. Cẩn thận tháo các ốc vít cố định block và nhấc block cũ ra khỏi vị trí.
- Bước 3: Vệ sinh và chuẩn bị block mới
Lau sạch khu vực lắp đặt. Đảm bảo block mới có cùng công suất và loại gas tương thích với tủ mát của bạn.
- Bước 4: Lắp đặt block mới
Đặt block mới vào đúng vị trí, cố định bằng các ốc vít. Nối lại các đường ống dẫn gas theo đúng vị trí ban đầu. Siết chặt các mối nối để đảm bảo kín khít, không rò rỉ gas.
- Bước 5: Hút chân không, nạp gas
Sử dụng bơm chân không để hút sạch không khí và hơi ẩm ra khỏi hệ thống. Sau đó, nạp đúng lượng và loại gas lạnh theo khuyến nghị của nhà sản xuất block và tủ mát.
- Bước 6: Kiểm tra và vận hành
Sau khi nạp gas, kiểm tra kỹ các mối nối xem có bị rò rỉ gas không bằng bọt xà phòng hoặc thiết bị chuyên dụng. Cuối cùng, cắm điện và chạy thử tủ để đảm bảo block hoạt động ổn định, tủ làm lạnh bình thường.
>>> Tìm hiểu thêm: Nguyên lý hoạt động của tủ mát ra sao? Lý giải dễ hiểu nhất
5. TIP bảo dưỡng block tủ mát bền lâu
Để đảm bảo block nén tủ mát hoạt động bền bỉ và hiệu quả, bạn có thể thực hiện những mẹo bảo dưỡng sau:
- Đảm bảo thông gió tốt: Luôn giữ khoảng cách đủ với tường và các vật cản khác để không khí lưu thông quanh dàn nóng, giúp tản nhiệt hiệu quả, tránh quá tải cho block.
- Vệ sinh dàn nóng định kỳ: Bụi bẩn bám trên dàn nóng sẽ cản trở quá trình giải nhiệt, khiến block phải làm việc nặng hơn. Hãy dùng chổi mềm để làm sạch bụi bám trên các lá tản nhiệt.
- Tránh đặt tủ gần nguồn nhiệt: Đặt tủ mát xa bếp nấu, lò nướng hoặc nơi có ánh nắng trực tiếp. Nhiệt độ cao từ môi trường bên ngoài sẽ khiến block phải hoạt động liên tục để bù đắp, giảm tuổi thọ.
- Không nhồi nhét thực phẩm quá tải: Việc này làm tăng áp lực lên hệ thống làm lạnh, khiến block phải làm việc với công suất cao hơn bình thường trong thời gian dài.
- Hạn chế mở cửa tủ thường xuyên: Mỗi lần mở cửa, nhiệt độ bên trong tủ tăng lên, buộc block phải khởi động và chạy để làm lạnh lại, gây hao mòn.
- Kiểm tra và thay thế gioăng cửa: Gioăng cửa bị hở sẽ làm thất thoát hơi lạnh, khiến block phải hoạt động liên tục để duy trì nhiệt độ. Đảm bảo gioăng cửa kín khít để giữ hơi lạnh hiệu quả.
- Ổn định nguồn điện: Sử dụng ổn áp nếu khu vực bạn sống có nguồn điện chập chờn. Điện áp chập chờn có thể gây hại cho block và các linh kiện điện tử khác.
- Để thực phẩm nguội trước khi cho vào tủ: Việc này giúp giảm tải cho block, tránh tình trạng block phải làm việc quá sức để làm lạnh lượng lớn đồ ăn nóng.
Mong rằng với những thông tin trên, bạn đã có cái nhìn rõ ràng về block nén tủ mát – trái tim của hệ thống làm lạnh. Việc hiểu cấu tạo và nguyên lý hoạt động của bộ phận này không chỉ giúp bạn sử dụng tủ mát hiệu quả hơn mà còn biết cách bảo trì, kéo dài tuổi thọ cho thiết bị.
